Czy witaminy dla kobiet w ciąży są potrzebne?

Wśród społeczeństwa od wielu lat panuje przekonanie, że kobieta w ciąży powinna jeść "za dwoje", ponieważ płód potrzebuje dodatkowej porcji składników odżywczych. Jednak jak wskazują najnowsze badania, takie postępowanie nie jest właściwe. Przyszła mama nie powinna jeść więcej, a lepiej.

Jej posiłki powinny być świeże, urozmaicone, bogate w witaminy i minerały oraz przyrządzone w zdrowy sposób. Dzięki temu rozwijające się dziecko będzie mieć zapewnione wszystko, co jest potrzebne do prawidłowego rozwoju. Czy zatem jest potrzebna dodatkowa suplementacja witamin w ciąży?

Witaminy w ciąży – czy warto rozpocząć suplementację?

Na rynku znajduje się wiele różnych suplementów diety dla kobiet w ciąży. W wielu poradniach ginekologicznych można zauważyć również ulotki reklamowe, które przekonują o tym, że trzeba je zażywać. Jednak innego zdania są specjaliści.

Według oficjalnego stanowiska WHO z 2016 roku nie zaleca się rutynowego spożywania przypadkowych zestawów suplementów diety w niekontrolowanej ilości przez zdrowe kobiety w ciąży. Takie postępowanie może źle wpłynąć na rozwój dziecka, a także przebieg ciąży. Opowiadają się za tym inne światowe organizacje, a także Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników.

Jak wskazują specjaliści przyszła mama powinna spożywać minerały i witaminy w ciąży, ale wyłącznie te, które zostały umieszczone w zaleceniach PTGiP dostosowanych do potrzeb polskiej populacji i tylko w określonych przypadkach. Zasada ta dotyczy kwasu foliowego, kwasów DHA, witaminy D, żelaza i jodu.

Jakie witaminy w ciąży są potrzebne?

Które minerały są istotne dla rozwoju płodu i zdrowia kobiety? Jakie witaminy w ciąży są najbardziej potrzebne? W zaleceniach PTGiP znalazły się wskazówki odnośnie do suplementacji:

• kwasu foliowego – jest to syntetyczna forma witaminy B9, ale niezwykle istotna dla prawidłowego rozwoju płodu. Jak wskazują wyniki wielu badań – substancja ta wspiera m.in. prawidłowy rozwój ośrodkowego układu nerwowego, wzrastanie płodu i utrzymanie właściwego poziomu homocysteiny. W związku z tym niedobór kwasu foliowego może doprowadzić np. do powstania wad cewy nerwowej u płodu, a nawet rozszczepienia się kręgosłupa. Dlatego specjaliści PTGiP rekomendują, aby każda kobieta spodziewająca się dziecka, zwłaszcza w pierwszych tygodniach ciąży, spożywała kwas foliowy w ilości wskazanej przez lekarza prowadzącego.
• witaminy D3 – jest często nazywana witaminą słońca. Nic dziwnego – ta substancja powstaje pod wpływem ekspozycji na słońce. Wystarczy 15 minut pobytu na zewnątrz, aby organizm wytworzył jej odpowiednią ilość. Jednak ze względu na polski klimat nie zawsze jest to możliwe. Dlatego specjaliści PTGiP rekomendują, aby każda kobieta w ciąży, także zdrowa, spożywała codziennie odpowiednią ilość witaminy D3. Może ona pomóc zmniejszyć ryzyko wystąpienia stanu przedrzucawkowego lub cukrzycy u przyszłej mamy i zapewnić dziecku prawidłowego warunki do rozwoju. Witamina D3 wspiera także właściwe przybieranie masy przez płód, wspomaga rozwój jego kości i pomaga korzystnie oddziaływać na jego układ odpornościowy. Jednak pamiętaj – o ilości witaminy D3, jaką należy spożywać w ciąży oraz rodzaju preparatu, decyduje lekarz.
• kwasów DHA – są to tłuszcze, które odgrywają niezwykle istotną funkcję w prawidłowym rozwoju organizmu zarówno matki, jak i płodu. Nie tylko są rozpuszczalnikiem ważnych witamin, np. D, ale także wspierają pracę układu nerwowego i narządu wzroku! Co więcej, wyniki badań wskazują, że kwasy DHA pomagają zapobiec przedwczesnemu porodowi i stanowi przedrzucawkowemu u kobiety. Dlatego specjaliści oprócz spożywania ryb, które stanowią główne źródło kwasów DHA, zalecają także regularne spożywanie tych substancji przez ciężarne, nawet jeśli są zdrowe i dobrze się odżywiają. Warto jednak pamiętać, że to lekarz prowadzący ustala ich ilość na podstawie wywiadu, a także historii medycznej przyszłej mamy. W przypadku np. kobiet weganek lub zagrożonych przedwczesnym porodem rekomendowana ilość kwasów DHA może się zwiększyć.
• jodu – problem z niedoborem jodu panuje od wielu lat. Próbowano go rozwiązać powszechnym dodawaniem tego minerału do soli, ale mimo to szacuje się, że ok. 50 % kobiet w ciąży zmaga się z jego niedoborem. Taka sytuacja może prowadzić do rozwoju niedoczynności tarczycy zarówno u przyszłej mamy, jak i u płodu. Dodatkowo mogą pojawić się nieprawidłowości w rozwoju układu nerwowego i umysłowego dziecka. Wzrasta również ryzyko poronienia i przedwczesnego porodu. Dlatego suplementacja jodem jest polecana dla kobiet w ciąży, jednak tylko pod kontrolą lekarza.
• żelaza – jak wskazują statystyki, od 20 do 40% przyszłych mam zmaga się z problemem niedokrwistości, który wynika z niedoboru żelaza. Taka sytuacja wpływa negatywnie nie tylko na przebieg ciąży, ale także porodu. Co więcej, zaniedbanie może doprowadzić do przedwczesnego porodu, obumarcia płodu i trudności w prawidłowym kurczeniu się macicy. Dlatego tak istotne jest przyjmowanie żelaza w ciąży. Jednak warto pamiętać, aby nie robić tego "na własną rękę". Nadmiar tego minerału może prowadzić do rozwoju np. insulinooporności lub cukrzycy. W związku z tym należy suplementować żelazo wyłącznie po przeprowadzeniu odpowiednich badań krwi i konsultacji z lekarzem prowadzącym ciążę.

Jednocześnie należy pamiętać, że suplementacja witamin w ciąży nie może zastąpić zdrowej i odpowiednio zbilansowanej diety. Spożywanie pełnowartościowych zbóż, warzyw, owoców, ryb i mięsa jest niezwykle istotne dla prawidłowego przebiegu ciąży, rozwoju płodu, jak i regeneracji po porodzie.

Od kiedy brać witaminy w ciąży?

Wiele kobiet zastanawia się od kiedy brać witaminy w ciąży. Odpowiedź jest dość prosta – najlepiej od samego początku. W pierwszych tygodniach ciąży zachodzą najważniejsze procesy rozwoju małego człowieka.

Jednak zanim sięgniesz po jakiekolwiek środki, zacznij od wizyty u specjalisty, który potwierdzi tę radosną nowinę i zleci odpowiednie badania. Dzięki temu będzie można ustalić, czy są jakieś niedobory i na tej podstawie dobrać właściwy preparat oraz stosowną ilość substancji. W ten sposób zapobiegniesz także hiperwitaminozie, która mogłaby równie negatywnie wpłynąć na przebieg ciąży i porodu oraz rozwój płodu, jak niedobór witamin i minerałów.

Jednocześnie jeśli specjalista zaleci suplementację jakichkolwiek substancji, nie należy zwlekać z rozpoczęciem ich zażywania. Im szybciej zadbasz o to, aby przywrócić organizm do równowagi, tym lepiej dla Twojego samopoczucia i zdrowia oraz rozwoju maleństwa.

Jak długo brać witaminy w ciąży?

Płód rozwija się prawidłowo, Ty dobrze się czujesz, jesteś pełna sił i energii do działania, więc zastanawiasz się, czy możesz zrezygnować z suplementacji witamin i minerałów? Nie podejmuj żadnych decyzji zbyt pochopnie i na "własną rękę"! Na szali znajduje się nie tylko Twoje zdrowie, ale także pociechy, którą nosisz pod sercem.

Specjaliści zalecają, aby spożywać witaminy i minerały przez całą ciążę. Dotyczy to zwłaszcza kwasu foliowego, kwasów DHA i witaminy D3. Substancje te:

• pomagają zmniejszyć ryzyko przedwczesnego porodu,
• wspierają prawidłowy rozwój i przybieranie na wadze płodu,
• wspomagają pracę organizmu podczas porodu i pomagają w rekonwalescencji po nim.

W przypadku pozostałych substancji, przed rezygnacją z ich zażywania, skonsultuj się ze swoim lekarzem prowadzącym. To jak długo brać witaminy w ciąży określić może specjalista na podstawie odpowiednich badań krwi.

Jakie witaminy brać przed zajściem w ciążę?

Ciąża to marzenie wielu par. Jednak zanim podejmiesz decyzję o dziecku, odpowiednio się do tego przygotuj. Dzięki temu nie tylko zwiększysz szanse na zapłodnienie, ale także zapewnisz dziecku dobry start. Wielu specjalistów zaleca m.in. wyleczenie zębów i ustabilizowanie chorób przewlekłych. Nie wolno zapominać także o suplementacji witamin i minerałów.

Jakie witaminy brać przed zajściem w ciążę? Najważniejsze okazują się:

• kwas foliowy – jest to niezwykle istotna witamina dla prawidłowego rozwoju płodu, a zwłaszcza jego układu nerwowego. Aby zapobiec wadom rozwojowym, trzeba przyjmować ją już od samego początku ciąży. Jednak wiele kobiet bardzo późno dowiaduje się o swoim odmiennym stanie, często dopiero pod koniec 10. tygodnia ciąży. Dlatego specjaliści zalecają przyjmowanie kwasu foliowego nawet na 4 tygodnie przed zapłodnieniem.
• witaminę D – niedobór tej substancji dotyczy większości społeczeństwa, nie tylko kobiet w ciąży. Dlatego przyjmowanie jej zaleca się każdemu Polakowi, zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym, gdy ilość słońca oraz czas spędzany na zewnątrz są ograniczone. Warto pamiętać, że witamina D wspiera dojrzewanie komórek jajowych i plemników, pomaga zarodkowi zagnieździć się w macicy oraz wspomaga dalszy pozytywny przebieg ciąży, a nawet porodu. W związku z tym jej niedobór może powodować problemy z płodnością. Dlatego spożywanie witaminy D przed podjęciem decyzji o dziecku jest tak istotne.

Dodatkowo bardzo ważne jest, aby przed ciążą przeciwdziałać niedoborom minerałów takich jak żelazo i jod. W tym celu należy wykonać niezbędne badania krwi, a następnie skonsultować się ze specjalistą, aby mógł przepisać odpowiednie preparaty. Dzięki temu solidnie przygotujesz swój organizm do wyzwania, jakim jest „stworzenie” małego człowieka i wydanie go na świat.

Jak zapobiegać niedoborom witamin i minerałów w ciąży?

Chcesz uniknąć suplementowania witamin i minerałów? Zastanawiasz się, jak możesz zapobiec powstawaniu niedoborów? To może być trudne. Ciąża to czas wzmożonego zapotrzebowania na składniki odżywcze. Utrzymanie płodu przy życiu wymaga dużo energii. Co więcej, maluch czerpie wszystko, co potrzebne do jego rozwoju, z organizmu matki. To z kolei przyczynia się do większego ryzyka powstawania braków ważnych witamin i minerałów.

Jednak można je zmniejszyć, jeśli:

Twoja dieta będzie pełna warzyw i owoców – latem bardzo łatwo o to zadbać, ponieważ lokalny rynek obfituje w świeżo zebrane plony. W ich spożywaniu pomaga również wyższa temperatura na zewnątrz, przez którą wzmaga się apetyt na soczyste owoce i warzywa. Problem pojawia się późną jesienią i zimą. Wybór produktów spożywczych nie jest zbyt szeroki. W tym czasie warto sięgnąć po mrożonki i kiszonki. To jedne z najzdrowszych sposobów przedłużania trwałości żywności, które pozwalają zachować najwięcej witamin i minerałów w porównaniu np. do suszenia czy gotowania. Dodatkowo odpowiednio zakonserwowane lokalne owoce i warzywa są bardziej wartościowe niż np. produkty, które pochodzą z dalekich plantacji i muszą przebyć długą drogę zanim dotrą do sklepu.

Będziesz regularnie jeść pełnotłuste ryby i oleje roślinne – są one nie tylko wspaniałym źródłem kwasów tłuszczowych, ale także rozpuszczalnikiem dla istotnych witamin A, D, E i K. Dlatego tak ważne jest, aby te produkty systematycznie pojawiały się na Twoim talerzu. Jednak przed spożyciem zwróć uwagę na ich miejsce pochodzenia. Jest to szczególnie ważne w przypadku ryb. Produkty z niektórych łowisk mogą być skażone metalami ciężkimi, np. ołowiem. Jest on bardzo niebezpieczny dla rozwoju układu nerwowego płodu, dlatego należy go bezwzględnie unikać. Według specjalistów od żywienia najzdrowsze ryby pochodzą z wód Oceanu Spokojnego i Oceanu Atlantyckiego. Dobrym wyborem jest np. świeży dziki łosoś z Alaski.

Nie zapominaj również o przetworach mlecznych. Dla bezpieczeństwa swojego i dziecka wybieraj te produkty, które zostały przygotowane z mleka pasteryzowanego. Stanowią one źródło łatwo przyswajalnego wapnia, który jest istotny dla prawidłowego funkcjonowania m.in. układu kostnego.

Sięgaj także po jajka, jednak najlepiej wybierać te, które pochodzą z ekologicznych hodowli (oznakowane symbolem 0). Zawierają nie tylko najwięcej witamin, np. D, B6 i B12, i minerałów takich jak selen, ale są także najsmaczniejsze.

Suplementowanie witamin i minerałów w ciąży jest bardzo ważne. Dlatego nie należy tego zaniedbywać, jednak warto robić to pod opieką lekarza prowadzącego. W końcu od tego zależy zdrowie Twoje i maleństwa!