Nerwobóle – czym są spowodowane, jak leczyć?

Co to są nerwobóle?

Dolegliwość zwana nerwobólem lub inaczej neuralgią, to określenie stanu charakteryzującego się silnym, zwykle niespodziewanym bólem, wywołanym podrażnieniem bądź uszkodzeniem nerwu (zmianami chorobowymi). Może temu towarzyszyć także mrowienie, drętwienie kończyn i chwilowy niedowład. Ból obejmuje pole unerwienia danego nerwu bądź tylko jego gałąź. Nerwobóle mają zwykle charakter napadowy – występują okresy silnych ataków z różną częstotliwością, na przemian z brakiem bolesności. Można wyróżnić dwa rodzaje neuralgii:

• samoistna – nie można zidentyfikować przyczyny tego stanu;
• objawowa – ból jest symptomem postępującego procesu chorobowego.

Schorzenie to dotyczy różnych obszarów ciała, najczęściej obejmuje okolice głowy, szyi, pleców, brzucha, serca, klatki piersiowej. Niekiedy nerwobóle atakują nerwy twarzy i objawiają się dolegliwościami w obrębie szczęki i zębów. W zależności od lokalizacji wyróżnia się wiele rodzajów neuralgii, które traktowane są jako osobne jednostki chorobowe.

Jakie są przyczyny neuralgii?

Pojawiające się nagle nerwobóle zawsze mają przyczyny. Podstawą ich efektywnego leczenia jest prawidłowe rozpoznanie. Dolegliwość ta bowiem jest sygnałem, że coś w organizmie szwankuje i należy odkryć, co jest źródłem bólu. Bodźce wysyłane przez nerwy do mózgu mogą być spowodowane:

• niedoczynnością tarczycy;
• niedoborem witamin z grupy B;
• zmianami nowotworowymi i metabolicznymi;
• uszkodzeniami mechanicznymi (uraz lub zabieg operacyjny);
• stresem, ciężką traumą, lekami;
• uszkodzeniem wywołanym infekcjami;
• zmianami zapalnymi nerwów, uciskiem i ich uszkodzeniem przez toksyny;
• czynnikami genetycznymi i autoimmunologicznymi;
• ciążą, porodem i zastosowaniem znieczulenia;
• chorobami neurodegeneracyjnymi i innymi;
• zakażeniem wirusem HIV.

W wielu przypadkach nie można odnaleźć przyczyny nerwobólu lub jest ona trudna do ustalenia. Jak wyżej wskazano, stan taki określa się mianem neuralgii idiopatycznej lub samoistnej.

Nerwobóle – objawy

Neuralgia może skutecznie utrudniać codzienne funkcjonowanie i doskwierać podczas wykonywania nawet prostych czynności. Osoby cierpiące na to schorzenie w czasie napadów borykają się z szeregiem dokuczliwych symptomów o sporym nasileniu. Jakie są najczęstsze objawy nerwobólu? Można do nich zaliczyć m.in.:

• niedowład;
• uczucie drętwienia;
• mrowienie;
• ból o ostrym, rwącym i piekącym charakterze;
• promieniowanie bólu;
• osłabienie siły mięśniowej;
• zaburzenia czucia (nadwrażliwość lub niedoczulica).

Trzeba również dodać, że nerwobóle nie objawiają się widocznymi zmianami w miejscach dotkniętych bólem. Dolegliwości często nasilają się podczas zwykłych sytuacji, które zazwyczaj nie powinny powodować dyskomfortu, jak np. oddychanie, mówienie, czy mycie zębów.

Rodzaje nerwobóli

Ze względu na umiejscowienie dolegliwości oraz przyczynę jej wystąpienia, można wyróżnić następujące rodzaje nerwobóli:

• neuralgia międzyżebrowa – dolegliwość często określana jako nerwobóle pod żebrami, ale dotyczy całego obszaru przestrzeni międzyżebrowej, ma zwykle charakter piekący i objawia się odczuwaniem ucisku na klatkę piersiową lub bólem w piersiach;
• neuralgia nerwu trójdzielnego – występuje w postaci silnego bólu najczęściej u kobiet po 35. roku życia, wśród przyczyn wymienia się stany zapalne zębów oraz zatok;
• neuralgia nerwu językowo-gardłowego – silny, przeszywający ból odczuwany jest w okolicy ucha, tylnej ściany gardła, korzenia języka albo poniżej żuchwy;
• neuralgia amiotroficzna – dolegliwości dotyczą ramienia i obręczy barkowej, wiążą się z nerwobólem pod łopatką;
• neuralgia w przebiegu półpaśca – pojawia się w obszarach dotkniętych półpaścem, ból może doskwierać nawet dłuższy czas po wyleczeniu choroby;
• neuralgia nerwu podpotylicznego Arnolda – pacjenci zmagają się z bólem zlokalizowanym z tyłu głowy (częste określenie to nerwoból potyliczny), dodatkowo może pojawiać się także szum w uszach i światłowstręt;
• neuralgia kręgosłupa – objawia się nerwobólem w okolicy kręgów.

Neuralgia – diagnostyka

W przypadku pojawienia się niepokojących objawów wskazujących na podejrzenie neuralgii należy skonsultować się z lekarzem. Specjalistą pierwszego kontaktu może być internista, który często odsyła pacjenta do dalszych badań już do neurologa. Podstawą rozpoznania nerwobóli jest szczegółowy wywiad oparty o diagnostykę różnicową. Innymi słowy, zadaniem specjalisty jest wykluczenie czynników, które mogłyby stanowić potencjalne źródło problemu. Podczas wizyty lekarz pyta m.in. o:

• częstotliwość i miejsce bólu;
• przybliżoną datę pojawienia się pierwszych dolegliwości;
• przyjmowane leki;
• styl życia oraz odporność na stres;
• towarzyszące choroby.

Ponadto ważne jest określenie natężenia bólu za pomocą skali numerycznej oraz badanie ewentualnych punktów spustowych (zgrubień w bolących miejscach na ciele).

W celu znalezienia przyczyn problemów oprócz wywiadu lekarz często zleca wykonanie szeregu badań. Mogą być to podstawowe testy morfologiczne, kału oraz moczu, które pomogą wykluczyć cukrzycę oraz inne choroby metaboliczne. W przypadku nerwobóli w klatce piersiowej i podejrzenia neuralgii międzyżebrowej konieczne z kolei będzie wykonanie RTG oraz EKG.

Jak leczyć nerwobóle?

Zwykle pierwszym ratunkiem w momencie pojawienia się neuralgii są leki przeciwbólowe dostępne bez recepty, które przynoszą chwilową ulgę. Problem stanowią natomiast nawracające ataki lub dolegliwości utrzymujące się przez kilkanaście dni. Wówczas konieczna jest konsultacja lekarska. Początkowo wystarczy umówić się na wizytę u lekarza internisty, który może przepisać silniejsze leki przeciwbólowe oraz przeciwzapalne z rodzaju NLPZ.

Często, zwłaszcza w przypadku nerwobólu po półpaścu, stosuje się oprócz tego terapię za pomocą środków przeciwdepresyjnych oraz przeciwpadaczkowych. Ich działanie polega na usypianiu nadpobudliwych neuronów, eliminując przez to źródło bólu. Alternatywą dla tego rodzaju leków są opioidy, które zalecane są przede wszystkim pacjentom chorym na nowotwory oraz cierpiącym na dolegliwości układu trawiennego. Farmakologiczny rodzaj terapii może być jednak niebezpieczny ze względu na ryzyko uzależnienia od leków przeciwbólowych. Ważne jest więc upewnienie się, że schorzenie będące źródłem dolegliwości zostało wyleczone.

Czasem wystarczy dłuższy odpoczynek, seria masaży lub akupunktura. W ostateczności, gdy inne metody leczenia nie pomagają, lekarz może zlecić wykonanie zabiegu chirurgicznego, którego celem jest usunięcie nadpobudliwego nerwu. We współczesnej medycynie istnieje wiele sposobów na zrealizowanie takiej operacji:

• termokoagulacja – uszkodzenie fragmentu nerwu odbywa się za pomocą działania wysokiej temperatury;
• mikrokompresja balonem – do nerwu wprowadza się specjalne narzędzie zakończone balonem, który pod wpływem powietrza rozsadza włókna nerwowe;
• gliceroliza – zabieg polega na wstrzyknięciu glicerolu;
• radiochirurgia z wykorzystaniem noża gamma – używa się do tego specjalnego urządzenia z wiązką laserową.

Domowe sposoby na nerwobóle

Czy istnieją tradycyjne sposoby na te problemy? Jak samodzielnie leczyć nerwobóle? Również w domu można zadbać o stan układu nerwowego, a dobrym początkiem jest dieta. Warto włączyć do swojego jadłospisu produkty bogate w kompleks witamin z grupy B. Związki te odpowiedzialne są za regenerację uszkodzeń komórek nerwowych oraz prawidłowe funkcjonowanie siatki neuronów w mózgu.

Oprócz diety dobrą praktyką jest wspomaganie się suplementami diety, lecz ich stosowanie należy skonsultować z lekarzem. Co jeszcze sprawdzi się na nerwoból? W medycynie ludowej oraz ziołolecznictwie istnieje wiele produktów, które mogą przynieść ulgę oraz stanowić wsparcie terapii zalecanej przez specjalistę. Należą do nich m.in.:

• kwiat czarnego bzu – wspomaga krążenie krwi, działa przeciwskurczowo oraz rozluźniająco;
• arnika – stosowana w przypadku opuchlizny oraz bólów różnego pochodzenia;
• wetiweria – jest bogata w kojące olejki eteryczne oraz przeciwzapalne;
• gorczyca – przynosi ulgę w przypadku nerwobóli.

Rośliny te mogą być przyjmowane w postaci naparu oraz okładów. Aromatyczne masaże z wykorzystaniem pachnących olejków są głównym elementem aromaterapii – jednej z alternatywnych metod leczenia neuralgii.

Leki z apteki

W przypadku ataku neuralgii dolegliwości złagodzą leki przeciwbólowe dostępne bez recepty. Wybierając dany specyfik, należy zwrócić uwagę na stan organizmu, zwłaszcza układu trawiennego oraz sercowego. Ze względu na lepszą tolerancję u osób cierpiących na wrzody lub nadciśnienie, do najpopularniejszych preparatów należą te z paracetamolem. Inną grupą środków przeciwbólowych stosowanych w przypadku neuralgii, są niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), takie jak ibuprofen czy ketoprofen. Ich zaletą jest podwójne działanie: jako środków hamujących aktywność receptorów bólowych oraz likwidujących stan zapalny.

W aptekach dostępne są także leki na nerwobóle w postaci maści oraz plastrów rozgrzewających, które aplikuje się miejscowo. Popularne są także tabletki rozkurczowe, które działają podobnie jak środki na bolesne miesiączkowanie. Taka metoda leczenia sprawdzi się jednak przy bólach o niskim lub umiarkowanym nasileniu. W przypadku silniejszych lub nawracających dolegliwości należy udać się do specjalisty.

Wylecz neuralgię i pozbądź się bólu

Neuralgia jest utrudniającą codzienne funkcjonowanie dolegliwością, z którą borykają się osoby praktycznie w każdym wieku. Najbardziej uciążliwym objawem tej przypadłości jest ostry ból zlokalizowany w różnych częściach ciała. Na szczęście, pacjenci cierpiący na nerwobóle nie są skazani na nie do końca życia. Istnieją rozwiązania na to, żeby zmniejszyć odczuwanie przykrych objawów. Skuteczne w leczeniu tego schorzenia są zarówno domowe sposoby, jak i środki farmaceutyczne.