Jak leki wpływają na wyniki badań krwi? Sprawdź, których substancji należy unikać przed diagnostyką.

Rutynowe badanie krwi takie jak morfologia wykonuje się na ogół raz w roku, o ile lekarz nie zaleci inaczej. Prowadzone leczenie, przyjmowanie na stałe farmaceutyków czy też choroby przewlekłe bywają wskazaniami do częstszego sięgania po ten element diagnostyki. W ten sposób można wykryć rozmaite zmiany, do których dochodzi w organizmie wskutek terapii lub przebywanego schorzenia. Należy jednak pamiętać, że na obraz uzyskany z pobranej krwi wpływ mają czynniki zewnętrzne. Czasami trudno ich uniknąć – nie zmienimy przecież środowiska czy stanowiska pracy tuż przed badaniami. Możemy jednak przyczynić się do uzyskania bardziej zgodnych z prawdą wyników, kontrolując, jakie leki przyjmujemy w czasie poprzedzającym pobranie krwi. Zażywanie niektórych z nich może zmieniać wartości analizy próbek. Których medykamentów unikać? Dowiesz się, czytając ten artykuł!

Wpływ leków na badania krwi

Swobodny dostęp do usług medycznych oraz rozwinięta sieć punktów, w których sprzedawane są farmaceutyki, oferują wiele możliwości leczenia się na własną rękę. Obecnie nawet na stacji benzynowej czy w supermarkecie można kupić leki bez recepty (z ang. OTC - over-the-counter drug). Mimo że są one bezpieczne przy odpowiednim stosowaniu, często pomagają radzić sobie z dość wyszukanymi dolegliwościami, które powinny być skonsultowane z lekarzem.

Najpowszechniejsze leki OTC, które kupujemy to:

niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), czyli popularne substancje przeciwbólowe i przeciwgorączkowe, jak paracetamol i ibuprofen,
leki przeciwalergiczne, antyhistaminowe,
leki nasenne i uspokajające – przede wszystkim ziołowe,
witaminy w postaci suplementów,
probiotyki,
tabletki i kapsułki wspomagające pracę układu pokarmowego, np. przeciw zaparciom, na wątrobę, zatrzymujące biegunki,
leki na katar, jak krople do nosa zmniejszające ilość wydzieliny oraz na kaszel, np. wykrztuśne,
leki przeciwwirusowe,
kompozycje wspierające prawidłowe funkcjonowanie naczyń krwionośnych oraz leczenie hemoroidów,
środki do stosowania na skórę do leczenia stanów zapalnych i chorobowych.

Często stosujemy je jako wsparcie razem z lekami na receptę lub doraźnie w przypadku bólu, wystąpienia nagłych zmian samopoczucia czy pojawienia się reakcji uczuleniowej. Zdarza się, że udając się na badania nie informujemy o przyjmowanych lekach OTC lekarza, bo traktujemy je jako mało poważny składnik naszych apteczek. One jednak również mogą przyczynić się do zmian w wynikach badań krwi, dlatego należy wspomnieć o ich zażywaniu na wizycie.

Niektóre leki bez recepty wywierają wpływ na procesy metaboliczne organizmu, zaburzając jego prawdziwy obraz. Uniemożliwiają prawidłową interpretację wyników, zmieniając poziom ważnych wskaźników we krwi, jak np. lipidów, białek czy kwasów organicznych. Takie fałszywe analizy mogą przyczynić się do postawienia błędnej diagnozy, dotyczącej na przykład stanu wątroby, układu krwionośnego czy obecności procesów zapalnych. Warto wiedzieć, że farmaceutyki nie tylko oddziałują na parametry krwi, ale też ich metabolity obecne w niej wchodzą w reakcje z odczynnikami chemicznymi stosowanymi do przeprowadzania analizy próbek.

Leki, których lepiej nie zażywać przed badaniem krwi

Popularne leki zażywane bez wskazania lekarza, doraźnie, można odstawić również bez konsultacji z nim, po prostu nie przyjmując ich przez pewien czas poprzedzający pobranie krwi. Jednak kuracje przepisane na stałe nie powinny być przerywane bez wiedzy specjalisty, ponieważ może zagrażać to zdrowiu i życiu pacjenta. Przed udaniem się do laboratorium skontaktuj się ze swoim lekarzem prowadzącym, by zapytać o możliwość zrobienia chwilowej przerwy – jeśli ta jest wymagana przez specyfikę testów. Zawsze informuj osobę zlecającą badanie o przyjmowanych lekach. Jeśli nie można przestać stosować ich na czas diagnostyki, diagnosta weźmie to pod uwagę przy interpretacji wyników badań krwi.

Nie wszystkich leków należy unikać przed diagnostyką, ale niektóre z nich mogą wywierać wpływ na poszczególne parametry:

podnoszące glukozę we krwi: kortykosteroidy, doustne środki antykoncepcyjne, fenytoina, tiazydy,
obniżające poziom glukozy: insulina, doustne leki przeciwcukrzycowe, steroidy anaboliczne, erytromycyna, paracetamol,
zwiększające stężenie sodu: androgeny, kortykosteroidy, estrogeny, tetracyklina,
zmniejszające stężenie sodu: mannitol, furosemid, kwas etakrynowy, wazopresyna,
wpływające na stężenie wapnia: witamina D3, sole wapnia, laktoza, hormony tarczycy, sole magnezu, leki przeczyszczające,
powodujące polekową niedokrwistość hemolityczną: penicylina, fenacetyna,
zaburzające wyniki poziomu cholesterolu: aspiryna, kwas askorbinowy ( witamina C),
zmieniające obraz prób dotyczących wątroby: metronidazol, ketoprofen, erytromycyna, ibuprofen, cefalosporyny.

Nie tylko leki: jakie jeszcze czynniki wpływają na wyniki badań krwi?

Człowiek nie żyje w warunkach idealnych, zamknięty w laboratorium, a więc cały czas poddawany jest różnym czynnikom zewnętrznym. Zanieczyszczenie środowiska, stres, zmiany w odżywianiu, a nawet nagłe rozpoczęcie aktywności fizycznej mogą oddziaływać na stan całego organizmu. Doskonale widać to u lekarza. Wpływ leków na badania krwi to nie wszystko, co zmienia ich postrzeganie przez specjalistę. Wśród najbardziej zakłamujących obraz krwi czynników wymienia się posiłki. Nawet solidna, tłusta kolacja może podnieść poziom lipidów, a w tym cholesterolu. Z podobnego powodu powinno się przychodzić na badania na czczo, by nie zaburzać poziomu glukozy. Przed pobraniem prób należy unikać picia alkoholu przez kilka dni, a w dniu diagnostyki zrezygnować z kawy. Jeśli palisz papierosy, poinformuj o tym lekarza, ponieważ i to może odzwierciedlać się w wynikach badania krwi. Czasem lepiej pozostać jednak przy swoich nawykach, by zobaczyć, jak wpływają one na Twój organizm. Szczera rozmowa z prowadzącym Cię specjalistą może pomóc w zidentyfikowaniu problemu i wprowadzeniu zmian, które naprawdę pomogą Ci poprawić swoje zdrowie. Wykorzystaj to!